Kho lạnh bảo quản hoa ngày trở nên phổ biến trong bảo quản các loài hoa sau thu hoạch nhằm giữ hoa tươi đẹp, chất lượng tốt. Kho lạnh bảo quản hoa giảm thiểu tối đa sự dập nát hoa, làm tăng giá trị của sản phẩm hoa, đáp ứng được nhu cầu của người mua. Do đó kho lạnh bảo quản hoa đóng vai trò quan trọng trong bảo quản hoa sau thu hoạch.
Bảo quản hoa đảm bảo chất lượng phải tiến hành nhiều công đoạn và phải tuân theo nguyên tắc: hoa cắt đưa vào bảo quản phải chất lượng, khỏe, có độ nở thu hái phù hợp. Trong quá trình bảo quản phải điều chỉnh cường độ hô hấp của hoa thấp, cường độ thoát nước giảm, đảm bảo duy trì nguồn dinh dưỡng nuôi hoa, ngăn cản sự sản sinh E thylen, sự phát triển của nấm bệnh.
Một số biện pháp kỹ thuật về thu hái, đóng gói, hoá chất sử dụng và cách điều chỉnh độ ẩm, nhiệt độ trong bảo quản hoa:
Thời điểm thu hoạch: thu hoạch hoa tốt nhất vào buổi sáng sớm, tránh thực hiện vào giữa trưa, lúc này nhiệt độ cao, ánh sáng mạnh sẽ làm cho cành hoa héo tàn nhanh. Sau khi cắt khỏi gốc hay rời khỏi cây mẹ, khả năng hút chất dinh dưỡng, hút nước không còn nữa, do đó, sự sống của cành hoa bắt đầu giảm dần. Hoa chỉ còn sống được nhờ vào chất dinh dưỡng dự trữ còn lại trong cây, dần dần sẽ héo tàn do sự bốc hơi nước, do nấm hay vi khuẩn xâm nhập vào các tế bào mô làm thối rữa các mạch dẫn truyền. Do đó, phải nhanh chóng thực hiện các kỹ thuật phân loại và bảo quản.
1. Hoa Lily và Loa kèn:
- Thời điểm thu hái tốt nhất với hai loại hoa này là lúc nụ thứ nhất dưới gốc phình to và có màu.
- Dùng dao sắc để cắt, cắt hoa đủ cao để cho củ lớn thêm. Tốt nhất là cắt cách mặt đất 15cm, để lại 5 – 6 lá/cây. Sau khi cắt hoa, ngâm ngay 1/3 cuống hoa vào nước sạch để cho cành hoa không bị mất nước; tiến hành phân cấp và buộc hoa lại thành từng bó từ 5 10 cành.
- Để hoa tươi lâu, khâu bảo quản phải thực hiện các công việc sau:
Xử lý bằng hóa chất: Đối với các giống Lily thơm ngâm 1/4 cuống hoa vào dung dịch đường Sacaro nồng độ cao (5 – 10%) + dung dịch Nitrac Bạc 100mg/lít hoặc Sunlfit Bạc 4mol/lít, ngâm 20 phút + 1 lượng GA3 nồng độ 100pm.
Sau xử lý bằng hóa chất, đưa hoa vào kho lạnh bảo quản ở nhiệt độ 1-2oC, nhằm hạn chế sự hô hấp và sản sinh Etylen.
Sau bảo quản hoa trong kho lạnh, cần phải xử lý kích thích cho hoa nở bằng chất kích thích nở hoa là 8 Hyđioxypunil 200 mg/l + đường Saccaro 3%.
2. Hoa đồng tiền:
- Hoa đồng tiền sau khi hái phải bao hoa và cắm ngập 1/3-1/4 chiều dài bông để cuống hút no nước, tăng thêm độ cứng của cuống.
- Phân loại hoa, cắt bỏ đoạn gốc cuống hoa từ 2-5cm và cắm ngay vào nước, bảo quản trong kho mát ở nhiệt độ 6-10oC cho hút no nước. Sau 24h, tiến hành bao gói (20 cành 1 bó).
- Trước khi đưa hoa vào kho lạnh bảo quản ngâm ¼ cuống hoa cắt vào dung dịch Nitrat Bac nồng độ 120mg/l trong 10 phút, dùng dung dịch axit atric (nồng độ 150mg/lít) để điều chỉnh PH của dung dịch trong phạm vi từ 3,5 – 3,7. Thêm 20g đường Saccaroza mỗi lit dung dịch; sau đó đưa hoa vào kho lạnh bảo quản ở nhiệt độ 1-2oC, ẩm độ 90-95%.
3. Hoa hồng:
Thu hái hoa hồng tùy thuộc vào tình trạng sinh trưởng thực tế của cây mà chừa lại trung bình từ 2 – 4 đốt thậm chí có thể cắt sát cành hoa chính. Nếu thu hái vào tháng 3 – 4 chừa lại 2 đốt; vào tháng 9, 10 có thể chừa lại 5 đốt;
- Sau cắt hoa, ngâm 1/3 cuống hoa vào trong thùng nước, đưa vào nơi mát, thông thoáng để xử lý sơ bộ. Trước khi đưa vào kho lạnh bảo quản cần phân loại hoa theo từng loại để tiện bảo quản. Sau đó bó thành từng bó (50 cành hay 100 cành);
- Bảo quản hoa hồng: bằng dung dịch dưỡng cành + chất ức chế nấm bệnh + chất khoáng Etylen;
Đưa hoa vào kho lạnh bảo quản điều chỉnh không khí ở nhiệt độ từ 2-5oC, độ ẩm 85-90% trong thời gian bảo quản;
4. Hoa Cúc:
- Thu hái hoa cúc khi hoa nở khoảng 2/3 số cánh hoặc nở gần hoàn toàn cánh vòng ngoài trên cây. Sau khi cắt hoa, cắm nhẹ nhàng vào xô/ chậu nước.
- Hoa sau cắt cần được đưa ngay vào kho mát để xử lý sơ bộ, lựa chọn và phân loại, ngâm hoa ngập sâu khoảng 8-10cm chiều dài cành hoa vào dung dịch STS trong khoảng 10 phút; dùng bình phun mù, phun ướt đẫm lá, không để nước đọng trên hoa.
- Bảo quản hoa cúc bằng dung dịch đường Saccaroza 2- 5%; -8- HQC (8 Hyđroxy quinoline citrate) 200 ppm hoặc Chlorin 5 10 ppm; BA (BenzylAđenin) 2 5 ppm, bổ sung thêm axit Citric để PH của dung dịch = 3 3,5; trong thời gian khoảng 5 – 10 giờ ở nhiệt độ khoảng 10oC; độ ẩm 90 – 95%. Sau đó đóng gói hoa trong túi PE có độ dày 0,04 mm. Hoa chưa tiêu thụ ngay thì bảo quản trong kho lạnh ở nhiệt độ 5oC, độ ẩm 90% – 95%.
Việc ứng dụng kỹ thuật bảo quản mới trên thực tế đã cải thiện kết quả kinh doanh so với những biện pháp bảo quản truyền thống trước đó; Do đó cần phổ biến các phương pháp bảo quản các giống hoa theo quy trình kỹ thuật cao nhằm mang lại hiệu quả kinh tế, cải thiện đời sống của người dân và góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.
